"İman
— islam"
Kappuşlanı
Yahyanı din nazmuları 1 kesegi
"İman İslam" (kitabçıqdan)
1992 c. Moskvada çıqgandı
Bicileni Muhammadnı redaktorluğu bla caraşdırğanla
Bicileni Sekinat, Albotlanı Alim
Bismillyah bıla başlayma
İman — islam aytırg’a,
YA Allah, biz halqnı tüzet
Haq coluña qaytırg’a.
Mahtawla barı sañadı,
Sense bizni carathan,
Aqıl, añı, bilim berib,
Buyruğuña qarathan.
Salat-salamla
da sen sal
Muhammad rasuluña*,
Alina*, ashabına* da,
Em har mu’min* quluña.
Otuz eki farız* bardı
Aqıl baliq bolğanña,
Alanı bilmeklik borçdu.
İynanıuw tolğanña.
Farızğa kim iynanmasa
Kyafır bolad, ollahi.
İynanıb etmey qoysa da,
Fasiq* bolad tallahi.
Aladan altı farızı
İmandadı biligiz,
Alanı bilib, iynanıb,
İslam dinñe kirigiz.
Ol altı farıznı bilmey,
Em alağa iynanmay,
Musliman bolurğa küreşgen,
Ol qoysun boş qıynalmay.
Birinçisi iynanmaqdı —
Bir Allahnı kesine
Barlığına, birligine,
Şek keltirmey esine.
Har bir ğalam* türleniwçüd.
Türleniwçü hadisdi**,
Alanı türlendiriwçü
Qadir* Allah muhdisdi*
Allah türlenmeydi aña
Hadis bolurğa coqdu col,
Aña muhdis da bolmaydı
Anıçün qadimdi* ol.
Allah cuqdan tuwmağandı,
Allahdan cuq da tuwmayd,
Allahha uşaş, teñ bolub,
Aña teñlik da tutmayd.
20
Awualı*, ahırı coqdu
Kerekli bolmayd halqğa,
Halqla kerekli bolalla
Har zamanda ol haqğa.
Kökded, cerded, oñdad, soldad,
Aldad, artdad demeybiz,
Har qalayğa da cetişgen,
Bek ulludu deybiz biz.
Kökle, cerle, har bir ğalam
Anı ulluluğunaKöre, bek gitçeçiklelle,
Boy salıb, buyruğuna.
Allah har cerge cetibdi,
Körünmewü bılaydı,
Kesine cabıwla salıb,
Caşrın bolub sınaydı.
Qat-qat qarañı cabıwla,
Emda qat-qat nür cabıw,
Salğandı da ol kesine
Coq anı kerüb tabıw.
Duniyada kesin kerürça< BR>Bizge tezüm bermegend,
Bu duniyada körünürge,
Kesitıyınçlı körmegend.
21
Duniyada bizni ölürça
Carathand da ölükbüz,
Candetde ua öllük tülbüz,
Anda anı kerlükbüz.
Allah oğaeseñ mölek
Kerünmeyd rasullağa,
Mölek türsünde bu da köbdü, tüşünnük qullağa.
Cibrilden fayğambar tileb,
Cibril körünüb qalğand,
Soñra fayğambar oysurab,
Cibril qoynuna alğand.
Cibril da adam türsünde
Keldi fayğambarlağa,
Adamça seleşib berdi
Ohiyni* da alağa.
Musa aytdı: "YA rabbi, ke-
siñi kergüz maña — deb —
Cüregim tınçayır üçün
Bir qarayım saña", — deb.
Allah aytdı aña: "Sen çırtda
keralmaysa meni,
Bolsa da sen tawğa qara,
Men tınçaytaiım seni.
Endi sen ol tawğa qara,
Taw tözalsa körürse,
Andan sora cüregiñe.
Sen rahatlıq berirse".
Sora Allah tawğa, tawnu
Üsü çaqlı, açıldı.
Taw tezalmay umur-çumur,
Buqu bolub, çaçıldı.
Sora Musa anı körüb,
Tözalmaiın sığıldı,
Esden tayıb, ol oysurab,
Alayçıqda cığıldı.
Endi Allah cabıwların
Kesi-kesinden alsa,
Har zat ma ol tawça bolur,
Allah körünüb qalsa.
Allahnı körünmewünü
Sebebi ma bılaydı,
Allah har zatha körünmey,
Caşrın bolub sınaydı.
Ekinçisi iynanmaqdı —
Anı möleklerine.
Nürden carathandı, deb, san
Bolmay köblüklerine.
Alada coqdu aşaw,
içiw, cuqu, er em tişi,
Har birinı Allahha qul-
luq etmeklikdi işi.
Kökle bla ğarş* tögereginde
qulluq etelle,
Allahha çırt assı* bolmay,
Razılığna cetelle.
Cerde da bardı mölekle
Cumuş etib aylanñan,
Möleklede tört mölek bard
Sıylılıqda saylanñan.
Birinçisi İsrafildi,
Ekinçi Cabraildi,
Üçünçüsü Mikyaildi,
Törtünçü Ğazraildi.
Qıyamatda surğa ürürge*
Buyruq aldı İsrafil,
Cawm bıla bitimge da,
Mikyail boldu okil.
Allahdan fayğambarlağa
Keleçidi Cabrail,
Can alıwçu Ğazraildi
Anı da sen eştib bil.
Har adamda eki mölek:
Biri cazadı oñda
Suwablığın, biri da ca-
zadı günahın solda.
Qabırda soruw etelle
Elgenñe eki mölek,
Alağa cañılmay, tolu
Cuwab berirge kerek.
Atları Munkar, Nakirdi
Cuwab berseñ, sıylayla.
Cuwab beralmağannı ua,
Azab berib qıynayla.
Ala soradıla Allahıñı,
fayğambarıñı,
Diniñi, imamıñı,
Em egeç qarnaşlarıñı.
Qıblañı, iğtiqatıñı,
Em kimge qaytırıñı,
Duşmanıñı da soralla,
Aytaim aytırıñı.
Ayt: "Allahım — bir
Allahdı,
Fayğambarım — Muhammad,
Dinim — İslam, imamım — quran,
Etdim aña iğtimad.
Kyaba da qıblamdı, daim
Sünnetdi iynanñanım,
Ölsem, tirilsem da meni
Allahadı qaytırım.
Egeçlerim, qarnaşlarım
Bütew muslimanlalla,
Duşmanlarım da, har zaman,
Zaranlı şaytanlalla".
Üçünçüsü iynanmaqdı —
Anı kitablarına,
Cüz tört kitab iygendi — deb,
Hak fayğambarlarına.
Törtü ullu kitablalla,
Cüzüsü cüz çapraqdı,
Barısı da Allahdandı,
Barı da birça haqdı.
Tört ulludan tawratnı
Musa kalimge iydi,
Zabur degen kitabı da
Dawut nabiyge tiydi.
İncilni da Allah berdi
Ğıysa fayğambarına,
Qurannı da tıyınçlı kördü
Muhammad muhtarına*.
Cüz çapraqdan on çaprağı
Adam atağa cetdi.
Ellisi bıla da anı
Caşı Şis amal etdi.
Aladan otuz çaprağın
İdris fayğambar aldı,
Onusu da İbirahim
Halilullahha* qaldı.
Har umetge acal bardı,
Acal cetgen, ketgendi.
Har kim kesini kitabı
Bıla amal etgendi.
Biz ahır zaman ummetbiz,
Bizge da bardı acal,
Arı deri, quran bıla
Biz eterikbiz amal.
Bizni acalıbız cetse,
Quran da keterikdi.
Andan sora, mıçımay, qıy-
yamat kün ceterikdi.
Törtünçüsü iynanmaqdı
Anı rasullarına,
Din üretir üçün iygem,
İynanñan qullarına.
Aladan bizge biliñen
Awual Adam, caşı Şis
Andan sora Nuh, Salih, İb-
rahim, İsmağil, İdris.
Andan sora İshaq, YAqub
Entda Üsuf, Emda Lud,
Andan Sora Musa, Harun.
Em Şoğaib, emda Hud.
Dağıda Dawt, Suleyman
Soñra Ğiysa, da YAh’ya
Dağıda İliyas, İliyasağ,
Zulkifli, Zakariya.
Andan sora Aüb, Ünüs,
Zulqarneyni, Ğuzeir
Entda Luqman, em Muhammad,
Budu barından hair.
Ummetleni em sıylısı
Bizbiz, anı ummeti,
Bizni aladan sıylı etdi,
Anı tuthan sünneti*.
Ol Muhammad arablıdı
Ğabdullahnı uludu.
Ne qadar sıylı bolsa da,
Ol Allahnı quludu.
Ğabdul Mudalif atası
Fayğambarğa akkadı,
Fayğambarnı tuwğan ceri,
Sıylı bolğan, Makkadı.
Anı bizge tabıb berdi
Kesi anası Aminat,
Aña süt içirib ösdürdü
Süt anası Halimat.
Ata-ana ölüb, Rasul
Öksüzçük bolub qaldı,
Qart atası saw tabılıb,
Anı asrarğa aldı.
Ol da mıçımayın ölüb,
Entda öksüzlük cetdi,
Andan sora Abu-Dalib
Aña osiylik* etdi.
Altmış üç cılğa cetgendi
Fayğambarnı ömürü,
Nürlenñen Madinağa tüş-
dü anı sıylı körü.
Meni canım qurman bolsun
Anı sıylı körüne.
YA Allah, bizni da tübet
Anı tatlı nürüne.
Beşinçisi iynanmaqdı —
Allahnı qadarına,
Qadar bolub boşalğandı
Bolluq zatnı barına.
Qadar demekni mağnası
Plan demeklikdi bil,
Qadarğa mağna berirge,
Qaraçayça coqdu til.
Har bir zatnı, halın bilib,
Bolluq planın salğand,
Qaçan, qallayla bolluğun
Lawhul mafhuzğa* cazğand.
Lawhha cazılğan har
bir zat
Buzulmayın bolluqdu,
Azalda* salğan planı
Türlenmein tolluqdu.
Plan salıwçu — Allahdı,
İşni etiwçü quludu,
Bu duniyanı ahluları
Cin bla adam uludu.
Qullarından har birine
Erkinlikle beredi,
Cürek saylab, süygen zatın
Cüreginde keredi.
Cüregi saylab süygen zatın Ol eterge tebrese,
Allah unasa, küç berib,Etdiredi körese.
Ol unamasa adamla,
Cinle, melekle barı
Tebdiralmazla tükçüknü
Tüşgen cerinden arı,
Saylab süyüb igini etgenñe berlikdi suwab,
Saylab, süyüb amannı etgenñe, berlikdi azab.
Acal birdi, birden başha
İlinmek acal kelmeydi,
Azalda cazılğan acal
Cetmey, adam elmeydi,
Adam qolundan ölgen da,
Acal cetib, öledi.
Bilib, süyüb öltürgen da
Cahanimge ketedi.
Eki muqmin bir-birine
Çabıb, biri eltürse,
Ölgen da cehanimlidi,
Ururğa qol költürse.
Adam ulu buzuqluq etib, Biri-birin sögeri,
Bir-birine duşman bolub, Bir-biri qanın tögeri.
Ol da lawhda cazılg’andı,
Adam c,aratılğıñı,
Adam, Hawaterekden aşab,
Candetden atılğınçı.
Cazıq bolmaq başlanñandı
Adam bıla Hawadan,
Buzulmaqlıqnı sebebi
Bolad nafsı hawadan.
Adamnı da, Hawanı da,
Allah kesi caratıb,
Candetine salğan edi,
Niğmatlağa* qaratıb.
Aythan edi: "Niğmatladan
Siz süygença aşağız,
Alay a ma bu terekge,
Cuwuq bolmay, caşağız.
Nek desegiz aşasağız,
Siz aña cuwuq bolub,
Zulmuçuladan* bolursuz,
Bu halığız buzulub"
İblis aldab, nafs hawada Süyüb, unutub, aşalla.
Candetden qıstalıb, qıyınlaşıb,
cerde caşalla.
Sora Adam rabbana
Zalamna* degenni, aytdı,
Allah tüzetib, em keçib,
Kerti tawbağa qaytdı.
Ol terekden aşamaq ur-
luqların buzğan etdi,
Ol buzuluw awruw bala-
larına cuğub ketdi.
Buzulmaqlıq em alğın
Adamnı caşından çıqdı,
Ol urub, qanın tögüb,
öltürüb, qarnaşın cıqdı.
Öltürgünçü aythan edi,
Bu anı öltürürge,
Alay a ol unamadı
Ururğa qol költürürge.
Aythan edi: "Men qorqama
Allahdan öltürürge,
Kesim kibik qarnaşıma,
Qıyıllıq keltirirge.
Öltürülgen caşı
Habil,
Şahid bolub, tabıldı,
Anı öltürgen Qabil, kyafır
bolub» otha tabındı.
Anı üyürü haram aşab,
Bir-birlerin aldıla,
Kyafırlıqmı fundamentin
Cer üsüne saldıla.
Ata, ana haram aşaw,
Budu bolanı buzuw,
Ala aşağan haramdı
Anı dinsiz etgen uw.
Anı üçün etdi Allah
Haramlanı, haramla,
Anıçün aşamasınla
haramlanı adamla.
Altınçısı iynanmaqdı -
Qıyamat kün bolmaqğa,
Allah tiriltib, cer üsü
Mahşar* halqdan tolmaqğa.
Ol kün bolur üçün, surğa
İsirafil üfkürür,
Andan çıqğan qatı tawş
Bütew halqnı öltürür,.
Sora Allah cerni üsün,
Çağıb tübbe-tüz etse,
Bütew halqnı ölgenine,
Tamam qırq cıl da
cetse.
İsrafil surğa üfkürüb*,
Mahşar halqı tirilir,
Qıyamat kün haq bolğanı,
Ol zamanda bilinir.
Adam ulu bütew barı
Qımıcalay tirilir,
Alay a tört qawm adam
Duniyadaça kiyinir.
Kiyimle kiyib qobarla
Ambiya*, şuhada’la*,
Awliy’la* sora haqdan
Taymağan, ğulama’la*.
Sora Allah adamlanı
Ol kün mahşarğa cıyar,
"Omtazu* — deb, kyafırlanı
Cahannamına tıyar.
Malaikle adamlağa
Kitabların berirle,
Ala oqub, kitablada
Etgenlerin körürle.
Kitabı oñdan berilgen -
ni tınç bolur hıysabı,
Artdan soldan berilgenni
Qıyın bolur ğiqabı*.
Tüzlüknü bazmanı ol kün
Adamlağa berilir,
Duniyada etgen zatları
Ol bazmanda çegilir.
İgiliri awur bolğan
Ol candetge qutulur,
Amanlığı awur bolğan,
Cahannamda tutulur.
Sora sirad köpür
mahşardan candetge tartılır,
Tübü cahannamdı
etalmağan aña atılır.
Sirad köpürnü uzunu
Üç miñ cıllıqdı tanı,
Biri örüm, biri eniş.
Biri tüb-tüzdü anı.
Sirad köpür keñdi, tınçdı
Candetge barlıqlağa,
Qıldan iñiçged, qlıçdan citid
Cahanimde qallıqlağa.
Halq siraddan ötmekde
Türlü-türlü bolurla,
Bir qawm bek ceñil ötüb,
Candetlede solurla.
Bir qawmda colowçunu
Cürüşünde öterle,
Bir qawm da, ötalmayın,
Cahanimge keterle.
Kyafırlıq üçün ketgenle
Daim anda qalırla,
Günah üçün ketgenleni
Şafağatçıla* alırla.
İslamnı beş farızı
Ol otuz eki farızdan —
Beşi islamda bolad,
Bu beşisin tolturğannı,
Muslimanlığı tolad.
Biri şağatlıq
etmekdi
Allahnı birligine,
Muhammad fayğambarnı da
Haq keleçiligine.
Ekinçisi — har künde beş
Uahdı namaz qılmaqdı,
Üçünçüsü ramazanda,
Oraza tutub, sınmaqdı.
Törtünçüsü, qoldan kelse,
Haci qılıb ölmekdi.
Beşinçisi, malı bolsa,
Borç zakatın bermekdi.
Abdezni farızları
Farızladan törtüsü da
Abdezdedi, bil tanıb,
Beş namaznı qılıwçu bol,
Abdezni tolu alıb.
Birinçisi cuw betiñi,
Çegi bıla cetdirib,
Ekinçisi cuw qollanı,
Çınaladan ötdürüb.
Üçünçüsü — mes tartarsa
Başha törtden birine,
Törtünçüsü — cuw ayaqlanı
Aşiqla bıla birge.
Ğusul
Farızladan entda üçüsü
Cuwummaqdad, sen uyan,
Muslimanña munu qoymaq,
Boladı erşi ziyan.
Birinçisi cuw awzuñu,
İçine suw cetdirib,
Ekinçi burnuña suw tart,
Kemirçekden ötdürüb.
Üçünçüsü sanlarıña te-
ñegiñe suw quyarsa,
Tük çaqlı birçigin qoymay,
Bütew barın cuwarsa.
Temam
Farızladan entda ekisi
Tayamumğa cetelle,
Tayamumnu, suwğa madar
Tabmağamla, etelle.
Birinçisi qollarıñı
Cer buquğa qağarsa,
Sen betiñe ol qollanı.
Cetdirib, mes tartarsa.
Ekinçisi qollarıñı
Cer buqğa qağarsa,
Sol ayaznı oñ bilekge,
Oñnu solğa cağarsa.
Namaznı farızları.
Farızladan onekisin
Namaz kesine aldı,
Altısı içinde, altı-
sıda tışında qaldı.
Tış altıdan
birin qoüb,
Sen namazğa kirişme,
Altısında tamam etmey,
Namaz qılğa küreşme.
Birinçisi töñegiñi
Tazala hadasaddan*,
Andan murat, abdezsizlikden
emda canabaddan*.
Ekinçisi nacasatnı*
Taydır, bolsa üsüñde,
Eda bolsa, namaz qıllıq
Ceriñde, ne kesiñde.
Üçünçüsü, kiyim kiyib,
Awratıñı cabarsa,
Sen izleseñ, kiyimleni,
İnşa Allah, tabarsa.
Erkek urunu awratı
Kindiginden tobuqğa
Deriçidi, sen tabiğ bol,
Şariğatda coruqğa.
Üyünde, şileb, caşarğa
Erkin bolmağan tişi
Erkişini hukmusundad.
Şariğatda anı işi.
Alay a cañız başhası,
Sırtın, qarnın da cabar,
Ala anda awratdı — deb,
Kitabda bardı hapar.
Üyünde, işleb, caşarğa
Erkin bolsa tişiruw.
Bet, qol, ayaqdan qalğannı
Borç bolad cabıb turuw.
Tertünçüsü beş namaznı
Uaqtıların bilmekdi,
Har namaznı uaqtın bilib,
Çağında iyilmekdi.
Beşinçisi sen allıñı
Kyaba bolğan cerge bur,
Oldu bizni haq qıblabız,
Aña aylanñanlay tur.
Altınçısı sen niet et,
Ne qıllığıñı oylab,
Quru Allahnı qast etib,
Cürekni aña baylab.
İç altıdan birinçisi
—
Qulaq qaqğan takbirdi,
Qulaq qaqğan, duniyanı
qoysun, ol namazğa kirdi.
Ekinçisi öre turmaq,
Farızlada sawlağa,
Öre turmaq borç bolmaydı,
Qarıwsuz qıyaulağa.
Üçünçüsü başın,
belin
İyiltib rukuğu eter,
Beşinçi mañlayın, burnun
Cetdirib, sacdege keter.
Altınçısı ahır
atda —
hıyatına olturur,
Taşahhud qadar* oltursa,
Eter borçun tolturur.
YA, Allah, sañadı mahtaw,
Sen tüzetib başladım,
İman — islam kitabçıqnı,
Sen boluşub boşadım.
YA Allah, sen qabıl et
Munu muslimanlağa,
Razı da bol bu kitabnı
Alağa cazğanlağa.
YA rabbi, keç em cazıqsın
Munu oquwçulanı,
Ala qatış keç cazıqsın,
Süyüb tıñlawçulanı.
Barıbıznı da tazala
Köb hatalarıbızdan,
Günahlanı da qurut
ana atalarıbızdan.
Zulmulanı da çaynatma
Muqminleni barına,
Ahiratda da kiyirme
Cahanimni narına*
Bidğala*
Haqnı badilge* qoşmağız,
Adamladan caşırıb,
Zamannı zaya etmegiz,
Ğafillikde* aşırıb.
Quran haqdı, ey qarnaşla,
Sünnet da nögeridi.
Dinde bidğa-ol badildi
Ol aladan keridi.
Dinde bidğa-ol haramdı
Bidğalanı içinde.
Haram tüldü bidğa bolsa,
Bu duniyanı işinde.
Allahdan kelgen, haq dinñe
Qoraq-qoşaq etmegiz,
Oldu haram bidğa, aña
Siz aylanıb ketmegiz.
Quran bla sahih* hadisleden*
azda taymağız,
Mawzuğ*, zağif* hadisleni
Adamlağa caymağız.
Hadislege qoşhandıla
Mawzuğla deb, birleni,
Muhaddisle* ayırğanla
Aladan ol kirleni.
"Fayğambar
aythand", — degen bla
Cürek azda qanalmayd,
Muhaddisle aytmağan zat -
Ol hadisge sanalmayd.
Entda hadislede bardı
Zağifle deb bir qawm,
Sahihni qoüb, zağifni
Tuthanlağa bard dawm.
Allaylağa coluqğanbız
Biz tarawh namazda,
Ol qawm sahih hadisni
Qabıl etmeyle azda.
Biz sahihni aythanıqda,
Ala haqdan callalla.
Acağalal alihatanı-
Aythanlaça çarlalla.
Segiz reket tarawuhha -
Segiz somçad dedile,
Cıyırma reket -
cıyırma somçad deb, bağa berdile.
Segiz reket tarawhha
patçahıbız qol salğand,
Cıyırma reket fal’şivadı,
Ol qol salınmay qalğand.
Qol salınñan kapekçikde,
Anda da bardı fayda.
Qol salınmağan somlada
Fayda coqdu har qayda.
Aladaça fayda coqdu,
Sünnet bolmağan, zatda
Ol da bidğad, suwab coqdu
Bidğağa ahiratda.
Segiz reket oldu sünnet
Çıqmağız sünnetinden,
Siz kerti bolğan esegiz
Rasulnu ummetinden.
Siz köbnü saylay esegiz
Qılığız elli namaznı,
Beş namaznı da qoüğuz.
Ne etesiz siz ol aznı?
Oğay ol da bolluq tüldü
Rasul aznı saylağand,
Elli namaznı qoydurub,
Beş namazğa baylağand.
Reketleni köb etmeyin,
Az em uzun qılığız.
Oldu rasulnu sünneti,
Ol bolsun qıllığığız.
Eki reket namaz bıla
Rasul tañın atdırg’and.
Eki ayağı kebgünçüñe,
Qıyamda* kesin qatdırğand.
Alay etalmay eseñ da.
Tağdilul arkannı* et.
Alay bıla sen namaznı
Tüb daracasına cet.
Rekyağatla köb bolsala
Aşıqmaqlıq keledi.
Anı bıla şaytan sizni
Zikrullahdan* böledi.
Ol zamanda siz namazda
Aşıq-buşuq etesiz.
Anı bıla tağdilul
arkannı qoüb ketesiz.
Tağdilul arkan bolmağan-
Ol namaz - namaz bolmayd.
Tağdilul arkan bolmasa,
Sacde sahuwsuz* tolmayd.
Aşıqmaqlıq şaytandandı,
Anı sizda bilesiz,
Dağıda siz namazlada
Corğalağa minesiz.
İgi biz etebiz deb,
Namazda corğalaysız,
Tağdilul arkannı qoüb
Namaznı carmalaysız.
Din ğilmudan bilgenimi
Aytdım sizge biligiz,
Zağiflerigizni qoüb,
Sahihlege kirigiz.
Dinde zağif-ol badildi
Sahihi da sünnetdi,
Sünnetni qoüwçu qawm,
Acaşmaqda umetdi.
Quran bla sahih hadislelle
cannetni colu,
Aña şariğat deydile,
Tutuğuz anı tolu,
Bidğala caman collalla
Cannetden tersine ketgen,
Alabıla cürügenleni-
cahannamğa eltgen.
48Bizde coq kibikdi
Alağa oylaşıb, iynanñan,
Ahiratnı da esgerib,
Anı üçün qıynalğan.
Entda bizde kerünmeydi
Qonaq üyden keter aqıl,
Caşawnu eterge izleybiz,
Qonaqbay etgenden taqıl.
Qonaq üyden har ketgenni
Malı mında qaladı,
Ol malından qubba-quru
Bir kebinlik aladı.
Ölsek kebinleni kiyib,
Alğaç atlağa minib,
Mından biz barıb catabız.
Har kim körüne kirib.
Körlede da catarıqbız
Qıyamat künñe deri,
Anda mahşarğa barlıqbız,
Qaytıb kelmeyin beri.
Mahşarda da Allah bizge
Hisab* sualın* eter,
Kimge cannet, kimgecahim
Har kim ornuna keter.
49Endi bizge kerek boldu
Biz col azıq alırğa,
Anı igisi taquadı*
Anı cürekge salırğa.
Qutulub, sıylı bolğa
süygen
Taquağa ahlı bolsun,
İman, islam, ihsan barı
Anı üsünde tolsun.
İman degen — iynanmaqdı
Bir Allahnı kesine
Barlığına, birligine,
Şek keltirmey esine.
Ekinçi da — iynanmaqdı
Anı möleklerine,
Nürden carathandı deb, san
Bolmay köblüklerine.
Üçünçü da — iynanmaqdı
Anı kitablarına,
Cüz tört kitab iygendi deb,
Haq fayğambarlarına.
Törtünçü da - iynanmaqdı
Anı rasullarına,
Din üretir üçün iygen,
İynanñan qullarına.
50
Beşinçi da iynanmaqdı
Allahnı qadarına,
Qadar bolub, boşalğandı,
Bolluq zatnı barına.
Altınçı da -
iynanmaqdı
Qıyamat kün bolmaqğa,
Allah tiriltib, cer üsü
Mahşar halqdan tolmaqğa.
İslam demek — boy bermekdi
Allah buürğanlağa,
Cuwq da bolmamaqdı
Ol keri urğanlağa.
İshan — Allahnı körgença
Begib qulluq etmekdi,
Men körmesem da, ol köred
Deb, duniyadan ketmekdi.
51
Allahdan qorqmaq bılaydı
Duniyaçün şoh ahiratda
Şohu bıla caw bolur,
Allahdan qorqğandan qalğannı,
Şohluğu daw bolur.
Allahdan qorqğannı,
segiz
Zatda bolad ışanı,
Birinçisi - közündedi,
Aytayim añla anı.
Allahdan qorqğannı közü
Quranña talpıb qarayd,
Mahluqatlağa* da qarab,
Oylaşdırırğa carayd.
Allahdan qorqğannı, közü
Adamğa citi qaramayd.
Cürekge osuasa* salıb,
Sayaqlıqğa caramayd.
Allahdan qorqğannı közü —
Köz ziynanı etmeydi,
Qulluğun etgenden başha
Hawlelikge ketmeydi.
52
Ekinçisi — qulaqdadı
Ol qulağın tıñlatad
Quranña, hadislege sora
Hiqmatlanı añlatad.
Allahdan qorqğan qulağın
Haram sözge tıñlatmayd,
Kereksiz sözlege tıñlab,
Alanı da añlatmayd.
Üçünçüsü - tilindedi
Anı tili söleşed,
Quran bla hadisleni,
Zikirgeda küreşed.
Allahdan qorqğannı
tili
Haram söznü seleşmeyd,
İncitiwçü söznü aytıb,
Adam bla küreşmeyd.
Törtünçüsü cürekdedi
Anı cüregi tazad,
Allahnı esgerib, qorqub,
Eti, beti da azad.
Anı cüregi, har zaman,
Haq zatha bek ileşed,
Anıçün har sanı
igini eterge küreşed.
53
Anı cüregi, har zamam,
Badilge çırt ileşmeyd,
Anıçün har sanı
Camannı eterge küreşmeyd.
Cürek sanlağa patçahdı
Ol aythannı etelle,
Bu üçüsü cürekge
Bilmegenin üretelle.
Beşinçisi — qolundadı
Qolu quran költüred,
Ol urunub, anı üyüne
Halal rıshı keltired.
Anı qolu urlab, urub
Adamnı qıynamaydı,
Küçü cetse cumuş etib,
Zalimni sıylamaydı.
Altınçısı — qarnındadı
Qarnına halalnı quyad,
Aç bolsa da, qarınçığın
Haram aşladan tıyad.
Cetinçisi — nafsındadı,
Nafsın ziynağa iymeyd,
Nekahlanışmağanına,
Allahdan qorqub, tiymeyd.
54
Segizinçi — ayaqladad
Ol ala bıla barad,
Şariğatnı aytıwçuğa,
Andan nasihat* alad,
Ol alanı cürütedi
İgilege har qayda,
Ne bolsa da alır üçü
Har birinden bir fayda.
Ol alanı cürütmeydi
Camanla taba haman,
Bir bitli tonun kiydirmez
Üçün, aña bir caman.
Kim da bolsun bu segizin
Aytılğança saqlasa,
Ollahi ol candetlidi,
Qurandağın caqlasa.
Bu segizni saqlawçula —
Muttaqiyle* alalla,
Ala cahannamğa kirmey,
Cannetlede qalalla.
Bu segizni saqlamağanla
—
Fasiqle alalla,
Ala tawbasız ölsele,
Cahannamğa baralla.
55
Qarnaşla, biz aladanbız
Endi tawba eteyik,
Allahha calbarıb, tileb,
Rahmatına* ceteyik.
Allah aythandı, soqranıb,
Qaytışhanña keçerge,
Bizge borçdu bu duniyadan
Tawba* bıla keterge.
Biz aytayıq, rabbana zalamna añfusananı,
Atabız da keçilgendi
Allahha aytıb anı.
1.bılay* culduzçuğu bolğan arap sözleni mağanaları Achiqlama betde berilgendi
İnternet versiyon hazırlağan
Sılpağarlanı Ahmad fevral-mart 2004c