| орусча | къарачаймалкъарча (аланча) | татарча |
| р | ||
| работа | иш | эш, хезмђт |
| работать | ишлерге,этерге | эшлђ-ргђ, хезмђт ит-ђргђ |
| работник | ишчи, къуллукъчу | хезмђткђр, хезмђтче |
| рабочий | ишчи | эшче; эш |
| равно | 1.бирча,тенг 2. болады, тенгди | бердђй њк, тигез |
| равнодушно | сансыз, сан этмей,сууукъ | илтифатсыз |
| равнодушный | сансыз,сан этмей, сууукъ | ваемсыз, исе китми торган |
| равномерно | бирча, тенг,тенг/бирча халда | бертигез |
| равный | тенгиш, тенг,бир халлы | тигез, тићдђш |
| рад | къууаныды, разы | шат, риза |
| ради | ючюн,амалтын | љчен |
| радоваться | къууаныргъа,сюйюнюрге, разы болургъа | шатлан-ырга, сљен-ергђ, куан-ырга |
| радостно | къууанчлы, разы болуб,сюйюнюб | шатланып, сљенеп |
| радостный | къууанчлы | сљенечле, шатлыклы |
| радость | къууанч | шатлык, куаныч |
| раз | бир, бир джолда, бир кере | тапкыр, юлы, чак |
| разбирать | айырыргъа, | алып бетер-ергђ, тикшер-ергђ |
| разбитый | ууатылгъан, бузулгъан,чачылгъан, | ватылган |
| разбор | чачыу,тонау, алыб кетиу/къойуу,ойуу | тикшерњ, сњтњ |
| разве | ..мы, сора | ...-мыни(мени), ђллђ...-мы(ме) |
| разведчик | излеучю, тахсачы | эзлђњче, разведчик |
| развести | 1.(брак)айырыргъа, 2.(по местам)джер джерге чачаргъа, 3.(растворить) эритирге 4.(огонь) тамызыргъа | илтеп куя-рга; аер-ырга; асра-рга |
| развивать | 1.(увеличить)ёсдюрюрге, айнытыргъа 2.(размотать) седиретирге | њстер-ергђ; ныгыт-ырга |
| развитие | 1.(увеличение)ёсюм/ёсюу ,ёсдюрюу/ёсдюрюм, 2.(просвещенность)(билим/гъилму) дараджа | њсеш, белем дђрђќђсе |
| развитой | ёсюмлю,ёсген | таза, њскђн |
| развиться, развить | ёсерге, кючлю болургъа | сњтел-ергђ; ныг-ырга, њс-ђргђ |
| разглядеть | кёрюрге,эслерге | тан-ырга; бел-ергђ |
| разглядывать | къараб турургъа, сынаб/сымарлаб къараргъа | карап тор-ырга |
| разговаривать | сёлеширге | сљйлђш-ергђ |
| разговор | сёз, сёзлеу,сёлешиу, ушакъ | сњз, сљйлђшњ |
| разговорный | сёлешген | сљйлђњ |
| раздаваться, раздаться | 1.(звук) эшитилирге 2.(дать) юлеширге, чачаргъа 3.(расширить)керирге, созаргъа | ишетел-ергђ |
| раздеться | тешинирге | чишен-ергђ |
| раздумье | ой, сагъыш | уй, уйлану |
| различный | башха | џђртљрле |
| разломать | ууатыргъа, чачаргъа, ойаргъа | ват-арга, ќимер-ергђ |
| размер | ёлчем/ёлче | зурлык, књлђм; њлчђм |
| разнообразный | тюрлю-тюрлю, хар тюрлю | џђртљрле |
| разный | башха, ушамаган | тљрле |
| разобрать | чачарагъа | алып бетер-ергђ, тикшер-ергђ |
| разобраться | ангыларгъа, ачыкъларгъа | аћла-рга, ачыкла-рга |
| разойтись | чачылыргъа,кетерге | таралыш-ырга, тарал-ырга |
| разрешать,разрешить | эркинлик берирге, эркин этерге, унаргъа | рљхсђт ит-ђргђ, хђл ит-ђргђ |
| разрешение | эркинлик, унау | хђл итњ, рљхсђт |
| разряд | 1,(класс)тукъум,къауум 2.(степень) дараджа 3.(оружие) огъун алыу, атыу, атыб бошатыу | тљркем; разряд; бушану |
| разум | акъыл,ангы/анг,баш | акыл, зиџен |
| разумеется | игитда дейсе, ишек джокъ | билгеле, ђлбђттђ |
| разучивать, разучить | юренирге, азбар этерге, иги билирге | ятла-рга, љйрђн-ергђ |
| районный | район | район |
| раненый | джаралы | яраланган, яралы кеше |
| ранний | эртден | иртђн, иртђ килгђн |
| рано | эртде | иртђ, иртњк, бик иртђ |
| раньше | эртдерек, алгъын, алгъаракъ | элегрђк, алда, башта |
| раскрыть | ачаргъа, джайаргъа | ач-арга, ќђя-ргђ, фаш ит-ђргђ |
| расписаться | къол салыргъа | кул куя-рга |
| расположенный | 1.(местонахождение)орнашхан,болгъан, тургъан 2.(благосклонность) кёл салгъан, ариу кёрген | урнашкан, урнаштырылган |
| распорядок | низам/мизам, джорукъ | тђртип |
| распоряжение | буйрукъ, | боерык, књрсђтмђ |
| рассердиться | ачыуланыргъа,чамланыргъа | ачулан-ырга, ќикен-ергђ |
| рассказ | хапар,айтыу | хикђя, сљйлђњ |
| рассказать | айтыргъа, хапар айтыргъа, | сљйлђ-ргђ, хикђя ит-ђргђ |
| рассматривать | къараргъа, къараб кёрюрге | књреп ал-ырга, кара-рга |
| рассмеяться | кюлюрге | кљл-ђргђ, кљлђ башла-рга |
| расспросить | соруулашыргъа, сорургъа | сораш-ырга, белеш-ергђ |
| расстояние | ара, арасы, узакълыкъ | ара, ераклык |
| расстроиться | бузулургъа,чачылыргъа,оюлургъа | бозыл-ырга; какша-рга |
| рассуждать | ойлашыргъа, акъыл этерге,сюзерге | уйла-рга, сљйлђш-ергђ |
| растение | ёсюмлюк, битим | њсемлек |
| растерянно | алджаб, джунчуб, эс ташлаб, | аптырап, каушап |
| растерять | тас этерге,джояргъа | югалт-ырга, жуя-рга |
| расти | ёсерге, уллу/кёб болургъа, ёсюб барыргъа | њс-ђргђ, арт-ырга, кљчђе-ргђ |
| расходиться | 1.(о браке)чачылыргъа, 2.(разбушеваться) теберге, къобаргъа | таралыш-ырга, тарал-ырга |
| расчет | пайда/файда,эсеблеу,хыйсаблау,тергеу | исђплђњ; файда |
| реальный | керти, хакъ | реаль, тормышчан |
| ребенок | бала, сабий | бала, нарасый |
| ребята | сабийле, джашла | балалар, егетлђр |
| редакция | редакция | редакциялђњ; редакция |
| редкий | аз, джукъа, | сирђк, сирђк була торган |
| редко | аз, аз-аз, сан бир | сирђк |
| резиновый | резина | резина |
| резкий,резко | ачы, къаты, кючлю | кискен, ачы, борын яргыч |
| результат | результат, ахыр,эсеб, хыйсаб | нђтиќђ, књрсђткеч |
| река | суу, къобан,черек | елга |
| ремонт | ремонт, джамау, джангыртыу | ремонт; ремонтлау |
| республиканский | республика, джумхуриет | республика, ќљмџњрият ... |
| речь | сёз, тил,сёлешиу, ушакъ | сљйлђњ; тел; речь |
| решать, решить | тындырыргъа, +см.ниже гл.,,.+гъа,..+ларгъа,..ге...лерге | чиш-ђргђ, кара-рга, кыл-ырга |
| решение | 1.(действие)этиу 2.(вывод) бегим, оноу, мурат,акъыл | чишњ, карар, нђтиќђ |
| решенный | этилген,бегимлешген, оноулашхан... | чишелгђн, хђл ителгђн |
| решительно, решительный | таукел, джигит, къокъмай, аккылсыз | кыю, кискен; џич |
| рисунок | сурат | рђсем, сурђт |
| робко | къоркъа, тартына/татыныб, уяла/уялыб | кыюсыз гына, юаш кына |
| ровно,ровный | тюз,тенг, бирча | тигез, тљгђл, бљтенлђй |
| род | тукъум, | ыру, нђсел; род |
| родина | ата джурт | туган ил, ватан |
| родители | ата-ана | ата-ана |
| родиться | тууаргъа | ту-арга |
| родной | туугъан | туган, туып-њскђн |
| рождение | туууу (tuwuw), табыу, джаратыу | туу |
| розовый | къызгъыл,чайыр бетли | ал; роза |
| роль | роль, тутхан орун | роль, тоткан урын |
| рост | 1.(процесс) ёсюу,юйреу, кёлтюрюлюу 2.(о человеке) сюйек, бой | њсњ; буй; њсеш |
| рот | 1.аууз 2.(едок) тамакъ, къарын, джан | авыз; ќан; тамак |
| рубашка | кёлек | књлмђк |
| рубеж | чек | чик, ара |
| рубль | сом | (бер) сум, тђћкђ |
| рука | къол | кул |
| рукав | дженг, | ќић; елга култыгы |
| руководитель | башчы, оноучу | ќитђкче, башлык |
| руководить | башчылыкъ/оноу этерге | ќитђкчелек ит-ђргђ |
| русский | орус | рус |
| ручка | 1.къалам 2.саб, тутху | калђм; тотка |
| рыба | балыкъ, чабакъ | балык |
| рыбак | чабакъчы, балыкъчы | балыкчы |
| рыжий | сары, къызгъылдым-сары | ќирђн, ќирђн чђчле |
| ряд | 1.тизгин, саф, сатыр2.(несколько) талай | рђт, саф; књп кенђ |
| рядом | къатында/къаты, джаны/джанында, узаймай/узакъ болмай | янђшђ, якын гына |